La semaine dernière, il y a eu de sérieux bouleversements aux Pays-Bas. Non, je ne parle pas de la démission du gouvernement :) – mais de la grève de NS. NS, ou Nederlandse Spoorwegen, c’est la compagnie nationale de chemins de fer néerlandaise, l’équivalent de la SNCF en France. Et je peux vous dire qu’ils ont encore beaucoup à apprendre des Français en matière de mobilisation !
La grève est une véritable spécialité française, presque un art de vivre. Vivant aux Pays-Bas depuis plus de 30 ans, j’ai toujours été frappée par la manière très “mesurée” dont les grèves se déroulent ici. Les employés font tout pour ne pas se mettre l’opinion publique à dos. Les discussions entre syndicats et employeurs sont prises très au sérieux, les pourparlers sont un art subtil, et le compromis est presque toujours à portée de main.
Ici, une grève, c’est souvent une demi-journée symbolique ou un service réduit en dehors des heures de pointe. Le but : faire passer un message, mais sans trop perturber les voyageurs. C’est une grève « avec le sourire ». Résultat : les jours de grève, on ne se presse même pas pour vérifier les horaires, car on sait qu’il y aura quand même un train, tôt ou tard.
Mais mardi dernier, NS a surpris tout le monde : pas un seul train n’a circulé dans ma région. Rien. Nada. Silence sur les rails. Quel changement ! Heureusement, cela ne devait durer que trois jours, et même pas consécutifs.
Ce silence ferroviaire m’a d’ailleurs rappelé un autre souvenir : en 1995, en France, il y a eu de grandes grèves qui ont duré plusieurs semaines. À l’époque, mes parents habitaient le long d’une ligne de chemin de fer, et pour eux, le calme soudain des nuits – habituellement rythmées par le passage régulier des trains – était un délice. Comme quoi, même dans le tumulte social, on peut parfois trouver un peu de paix inattendue !
C’est vrai que, en tant que cliente régulière de NS, la semaine dernière a été à la fois déconcertante, surprenante. Est-ce le debut d’un vent nouveau sur les mouvements sociaux aux Pays-Bas. Peut-être que les employés en ont assez de faire systématiquement profil bas ? Peut-être que les négociations feutrées ne suffisent plus face à des revendications légitimes ? En tout cas, même si cette grève a bousculé mon quotidien, je suis derrière eux. Revendiquer de meilleures conditions de travail, ce n’est pas seulement un droit, c’est une nécessité. Et si cela passe par quelques jours de perturbation, alors soit – c’est un prix que je suis prête à accepter.
D’après le site de NS, tout devrait rentrer dans l’ordre lundi prochain. Espérons que les syndicats obtiendront gain de cause et que les employés verront leurs efforts reconnus, par une augmentation et des conditions de travail plus justes. Parce qu’un train qui roule bien, c’est souvent aussi parce que ceux qui le font rouler sont valorisés.
Afgelopen week vonden er grote onrusten plaats in Nederland. Nee, ik heb het niet over het aftreden van de regering :) – maar over de NS-staking. En ik kan jullie vertellen dat ze qua mobilisatie nog heel wat van de Fransen kunnen leren!
Staken is een echte Franse specialiteit, bijna een levenskunst. Ik woon al ruim 30 jaar in Nederland en het heeft mij altijd getroffen hoe ‘gemeten’ de stakingen hier plaatsvinden. Werknemers doen er alles aan om de publieke opinie niet te vervreemden. Overleg tussen vakbonden en werkgevers wordt serieus genomen, onderhandelingen zijn een subtiele kunst en een compromis is bijna altijd haalbaar.
Een staking betekent hier vaak een symbolische halve dagdienst of een beperkte dienstverlening buiten de spitsuren. Het doel: een boodschap overbrengen, maar zonder de reiziger al te veel te storen. Het is een staking ‘met een glimlach’. Gevolg: op stakingsdagen kijken mensen niet eens meer naar de dienstregeling, omdat ze weten dat er vroeg of laat toch wel een trein zal rijden.
Maar afgelopen dinsdag verraste de NS me: er reed geen enkele trein in mijn regio. Niets. Rien. Stilte op de rails. Wat een verandering! Gelukkig zou het maar drie dagen duren, en niet eens aaneengesloten.
Deze stilte bij de spoorwegen deed mij ook denken aan een andere herinnering: in 1995 waren er in Frankrijk grote stakingen die meerdere weken duurden. Mijn ouders woonden destijds langs een spoorlijn en voor hen was de plotselinge stilte van de nachten, die meestal werd onderbroken door het regelmatige passeren van treinen, een genot. Het bewijst dat we zelfs te midden van maatschappelijke onrust soms een beetje onverwachte rust kunnen vinden!
Het is waar dat ik als vaste NS-klant vorige week zowel verontrust als verrast was. Is dit het begin van een nieuwe wind in sociale bewegingen in Nederland? Zijn werknemers het misschien zat om systematisch op de achtergrond te blijven? Zijn stille onderhandelingen misschien niet langer voldoende als er sprake is van legitieme eisen? Hoe dan ook, ook al heeft deze staking mijn dagelijks leven verstoord, ik sta erachter. Het eisen van betere arbeidsomstandigheden is niet alleen een recht, maar een noodzaak. En als dat betekent dat ik een paar dagen overlast zal ondervinden, dan is dat zo – die prijs wil ik graag betalen.
Volgens de website van de NS zou alles volgende week maandag weer normaal moeten zijn. Laten we hopen dat de vakbonden hun zaak winnen en dat de inspanningen van de werknemers worden erkend, wat resulteert in een loonsverhoging en eerlijkere arbeidsomstandigheden. Want een trein die goed rijdt, rijdt vaak ook omdat degene die hem laat rijden, gewaardeerd wordt.