Nederlands onderaan na de afbeelding
Les fêtes de fin d’année sont toujours un moment particulier, surtout quand on vit entre deux cultures. Entre la France et les Pays-Bas, les différences sont parfois amusantes, parfois déroutantes, et souvent révélatrices de deux façons très différentes de célébrer.
Les Néerlandais aiment rappeler aux Français qu’ils auraient trop de jours fériés… sauf pour Noël. En France, le 26 décembre est un jour comme les autres, alors qu’aux Pays-Bas, on profite encore de repas en famille ou au restaurant. J’ai même parfois l’impression que seule la France ne fête pas ce deuxième jour de Noël en Europe.
Mais la différence la plus frappante se situe sans doute dans la manière de célébrer le Nouvel An.
En France, la Saint-Sylvestre est synonyme de paillettes, de champagne et de repas raffinés entre amis, tandis que Noël reste plus familial et traditionnel. À minuit, on se fait la bise et on se souhaite une bonne et heureuse année, dans une ambiance plutôt élégante et feutrée.
Aux Pays-Bas, on mange des oliebollen (des beignets) et on attend minuit pour faire exploser pétards et feux d’artifice. Dans certaines villes, le spectacle commence dès la fin de l’après-midi et atteint son apogée entre minuit et une heure du matin. Quand la nuit est sèche et froide, le spectacle est impressionnant… et parfois même assourdissant.
Je me souviens d’une année où j’appelais mes parents à minuit. Les enfants, entendant toutes ces explosions autour de la maison, avaient cru qu’il y avait une guerre aux Pays-Bas. À l’époque, les téléphones portables existaient à peine, et sans voir les feux d’artifice, le bruit pouvait vraiment inquiéter.
Pour une jeune Française habituée à une Saint-Sylvestre plus calme, mon premier Nouvel An aux Pays-Bas a été un vrai choc. À l’inverse, certaines années passées en Creuse, mon fils regrettait, cette nuit-là, le calme de la campagne.
L’année prochaine, les feux d’artifice seront interdits aux Pays-Bas. Une décision compréhensible, car ils sont dangereux, polluants et sources de stress. Malgré tout, j’aime cette tradition lorsqu’elle est pratiquée de manière responsable, comme un moment de transmission et de respect des règles. Hélas, l’alcool transforme trop souvent la fête en situation à risque. J’espère donc que les villes proposeront des spectacles organisés, pour préserver la magie sans en subir les excès.
Entre traditions françaises et habitudes néerlandaises, le passage à la nouvelle année reflète deux visions très différentes de la fête. Qu’il se fasse dans le calme ou sous un ciel illuminé, le Nouvel An reste avant tout un moment pour tourner la page et regarder vers l’avenir.
De feestdagen zijn altijd een bijzondere periode, vooral wanneer je tussen twee culturen leeft. Tussen Frankrijk en Nederland zijn de verschillen soms grappig, soms verwarrend, maar ze laten vooral twee heel verschillende manieren van vieren zien.
Nederlanders houden er graag aan vast om Fransen te plagen met het idee dat ze veel te veel feestdagen hebben… behalve met Kerst. In Frankrijk is 26 december een gewone werkdag, terwijl men in Nederland nog volop geniet van etentjes met familie of in restaurants. Soms heb ik zelfs het gevoel dat Frankrijk het enige land in Europa is dat deze tweede kerstdag niet viert.
Maar het grootste verschil zit zonder twijfel in de manier waarop Oud en Nieuw wordt gevierd.
In Frankrijk staat Oudjaarsavond vooral voor glitter, champagne en verfijnde diners met vrienden, terwijl Kerstmis meer draait om familie en traditie. Om middernacht geeft men elkaar zoenen en wenst men elkaar een gelukkig nieuwjaar, in een eerder elegante en rustige sfeer.
In Nederland eet men oliebollen en wacht men tot middernacht om massaal vuurwerk af te steken. In sommige steden begint dat vuurwerk al in de namiddag en bereikt het zijn hoogtepunt tussen middernacht en één uur ’s nachts. Als de nacht droog en koud is, is het spektakel indrukwekkend… en soms zelfs oorverdovend.
Ik herinner me een jaar waarin ik mijn ouders om middernacht belde. De kinderen, die al die knallen rondom het huis hoorden, dachten dat er oorlog was uitgebroken in Nederland. Mobiele telefoons waren toen nog nauwelijks in gebruik en zonder het vuurwerk te zien, kon het lawaai echt beangstigend zijn.
Voor een jonge Française die gewend was aan een veel rustigere Oudjaarsavond, was mijn eerste Oud en Nieuw in Nederland een echte schok. Omgekeerd, in de jaren dat we de feestdagen in de Creuse doorbrachten, klaagde mijn zoon juist over de stilte van het platteland.
Volgend jaar wordt vuurwerk in Nederland verboden. Een begrijpelijke beslissing, want vuurwerk is gevaarlijk, vervuilend en zorgt voor veel stress. Toch blijf ik deze traditie waarderen wanneer ze op een verantwoorde manier wordt gevierd, als een moment van overdracht en respect voor regels. Helaas verandert alcohol de feestvreugde maar al te vaak in een risicovolle situatie. Daarom hoop ik dat steden georganiseerde vuurwerkshows zullen aanbieden, zodat de magie behouden blijft zonder de nadelen.
Tussen Franse tradities en Nederlandse gewoonten laat de overgang naar het nieuwe jaar twee heel verschillende visies op vieren zien. Of het nu in alle rust gebeurt of onder een fel verlichte hemel, Nieuwjaar blijft vooral een moment om een bladzijde om te slaan en vooruit te kijken.